کنترل خشم در محیط خانواده

در هنگام خشم و عصبانیت در محیط خانواده، بهترین روش برای کنترل این خشم در برابر اعضای دیگر خانواده چه روشهایی است؟

- قبل از هر چیز باید بدانید که بین «خشم» و «خشونت» تفاوت مهمی وجود دارد و آن این است که «خشم» یک احساس و «خشونت» یک عمل است. بنابراین می توان «احساس خشم» را پیش از آنکه به «عمل خشونت» تبدیل شود با تکنیکهایی کنترل و نهایتاً برطرف کرد. بنابراین هنگام احساس خشم می توانید: 

 

۱) کاری که به آن مشغول هستید را رها کرده، محل را ترک کنید، قدری راه بروید، و آنقدر خارج از آن مکان بمانید تا احساس خشم در شما برطرف شود...

۲) برای این دور شدن از محل در جهت زایل کردن احساس خشم، از قبل میان خود و نزدیکانتان - همسر و غیره - آمادگی ایجاد کنید. برای این کار، در زمانی که همه چیز عادی است و هیچ یک خشمگین نیستید، درباره فایده ای که «متوقف کردن عصبانیت و ترک محل به صورت موقت و به اصطلاح Time out» دارد صحبت کنید و به توافق برسید. با هم قرار بگذارید که هر موقع یکی از طرفین جمله « من باید بروم و تایم اوت بگیرم» یا جملاتی از این قبیل را گفت، هر دوی شما برای مدتی از هم کناره بگیرید. در این باره حتماً از قبل با هم قرار بگذارید که زمان جدا بودن چه مدت خواهدبود، یکساعت ، دوساعت و... سپس درپایان این مدت حتماً دوباره به نزد هم برگردید.

۳) پس از این مدت جداماندن و بازگشتن اگر هر دو یا یکی از طرفین هنوز برخود مسلط نشده و به Time out احتیاج داشت دوباره از یکدیگر Time out بگیرند.

۴) شیوه حرف زدن با خود را در این لحظات کاملاً عوض کنید. مثلاً به جای اینکه با خود تکرار کنید که «چرا خشمگین هستید؟» و یا «چقدر احساس خشم و عصبانیت می کنید!» با خود بگویید که این شما هستید که نوع عکس العمل و پاسخ خود را به موقعیتی که باعث عصبانیت شما شده انتخاب می کنید و بنابراین می توانید نوع «خوشایند» را انتخاب کنید و یا نوع «بی تفاوت» را نسبت به آن موضوع خاص.

۵) احساسات دیگری را که همراه با خشم به سراغ شما آمده اند را نیز مدنظر قراردهید. آیا احساس رنجش خاطر هم دارید؟ آیا می ترسید؟ چه چیزی دارد رنجتان می دهد؟ از چه چیزی وحشت دارید؟ سپس بیینید می توانید این گونه احساسات را باکسانی که در ایجاد خشم شما مؤثر بودند در میان بگذارید.

۶) در هنگام فکر کردن در زمینه کنترل خشم سعی کنید مشکل اصلی را شناسایی کنید، سپس ببینید که آیا قادرید برای از میان بردن آن مشکل، رفتار سازنده ای در پیش بگیرید. مثلاً اگر درباره مشکلات ارتباطی با اعضای خانواده، کاری، درسی و ... عصبانی هستید ببینید برای از میان بردن مشکل چه می توانید بکنید.

۷) در هنگام بروز خشم و هیجان، می توانید به اتاقی بروید. در یک جای راحت نشسته، چشمانتان را ببندید و آرام نفس بکشید. فکر خود را روی طرز نفس کشیدنتان متمرکز کنید، بدون آنکه به ذهنتان فشاری وارد کنید سعی کنید آرام آرام فقط بر جریان تنفس خویش تمرکز کرده و به آن بیندیشید.
سپس با خود تجسم کنید که اگر در آن لحظه در مکانی امن و آرام مثل اتاقی در کنار ساحل دریا، یا در یک پارک و یا جنگل و زیر درختان و یا اتاقی گرم و راحت نشسته بودید، چه حال و احساسی می داشتید. این مکان می تواند هرجایی باشد که شما در آن احساس آرامش می کنید. درتصور خویش مناظر را ببینید، صداها را بشنوید و آن مکان موردنظر را با تمام وجود حس کنید.در ذهن و تصور خویش، در همانجایی که به شما حس آرامش و امنیت می دهد. بمانید؛ عجله نکنید؛ در فکر انتقام نباشید. از نعمت «باخود حرف زدن» استفاده کنید و خود را آرام سازید.
۸) همواره در لحظات عصبانیت و خشم، با خود فکر کنید که آیا موضوع واقعاً آنقدر اهمیت دارد که شما را تا این حد عصبانی کند؟ به عنوان مثال آیا اگر شخصی بدون نوبت، جلوتر از شما وارد صف شود و بایستد همانقدر اهمیت دارد که کسی در خانه شما را بشکند و وارد شود؟
فراموش نکنید که ایرادی ندارد اگر گاهی احساس خشم و عصبانیت کنید ولی باید این احساس خشم را بطور سازنده ای - ونه ویرانگر و مخرب - اداره و کنترل کنید. به عبارتی همواره صاحب خشم و احساس خویش باشید و نه اسیردست و پا بسته این خشم و عصبانیت.